chuyện xứ Hà Lan

Chuyện lái xe, phần 2: tôi đã học thực hành ra sao

Ậm ừ mãi đến hôm nay mới có chút cảm xúc để ngồi viết phần này, nhất là hơn 1 tuần kể từ ngày thi rớt thực hành, mục đích chính là để cảm nhận sự khác biệt so với chuyện học lái xe ở Việt Nam năm 2011, thời điểm mình học và lấy bằng. Ngoài ra cũng là để chia sẻ cho mấy bạn ở Hà Lan những kinh nghiệm và tránh đi vào những sai lầm của người đi trước ^^

Đường cao tốc trên cao ở Hà Lan (ảnh: Flickr)

Thực tế việc học lái xe bên này thì chi phí về thời gian cũng như tiền bạc là khá nhiều, hỏi một số anh em quen biết thì ai cũng phải trải qua rất nhiều thời gian học, có người nhanh thì 3-6 tháng, có người lâu thì có khi kéo dài cả năm, thậm chí mình còn có người quen mất hơn 2 năm trời khổ sở mới qua được ải này (nhiều khi nói vui là làm PhD còn dễ hơn học lái xe, haaa). Đôi khi ở bên này hỏi đến việc “thi thực hành” là một câu hỏi tế nhị, không khéo lại làm người khác “đau quá trời”. Tùy xuất phát điểm của người học như đã biết lái xe hay chưa mà thời gian học có thể dẫn đến sự khác biệt (to lớn) về tiền bạc. Ở đây một người bỏ ra 3.000€ tức là hơn tám chục triệu tiền Việt để học thực hành lái xe là chuyện “bình thường như cân đường hộp sữa”. Và ai mà thi thực hành đậu ngay lần đầu tiên thì hơi … bất thường. Như ông dạy lái cho mình thì số lượng người pass lần 1 tầm 20-30%, và mình nằm trong số 70% còn lại đó, buồn ơi là sầu.

Việc học thực hành thì không có sa hình để mà chạy, mà người ta cho chạy luôn trên đường, yên tâm là đường to, đường nhỏ, đường vắng, đường đông, đường nhanh, đường chậm đủ cả nhé. Nôm na thì ở Việt Nam mình học lái xe để thi thì coi như biết trước đề thi, còn ở đây thì tùy (tùy thế nào thì để bài sau mình sẽ nói rõ hơn về việc thi). Đối với một số nước thì người ta không cần phải thuê thầy dạy lái mà có thể nhờ người nhà hoặc bạn bè hướng dẫn, nhưng đối với Hà Lan thì phải qua trường dạy lái xe (autorijschool). Việc chọn thầy nhiều lúc cũng vô chừng, có khi người này học thấy ok nên giới thiệu cho người khác học, nhưng người khác thì lại thấy không ok cũng là chuyện bình thường. Khi học thì phải xác định học nghiêm túc và đầu tư mới có thể có được cái bằng. Một buổi học thông thường gồm 2 bài học (2 les) và mỗi bài kéo dài 50 phút, thầy dạy sẽ liên hệ với các học trò để sắp xếp lịch sao cho thuận tiện nhất cho thầy 😀 heeee, nghĩa là anh đầu tiên học xong thì chạy qua đón anh thứ 2, anh thứ 2 lái rồi thả anh đầu tiên xuống chỗ nào đó, xong hết giờ anh thứ 2 lại chạy qua đón anh thứ 3…. cứ như vậy thì một ngày ông thầy cover tầm 5-6 học trò là chuyện đương nhiên, vào mùa hè thì có khi cả chục như chơi.

Đối với một người chưa biết gì thì có lẽ (theo ý kiến chủ quan của mình) trung bình mất khoảng 60 les, trong đó tầm tầm 20-30 les đầu là để làm quen xe và phối hợp thao tác với côn/phanh/ga do bên này đa phần chạy xe số sàn. Còn nếu biết lái rồi (tùy nhà có xe và lái thường xuyên hay không…) thì số les sẽ dao động từ 10 đến 30 les. Như mình thì có bằng 6 năm rồi nhưng 3 năm ở Hà Lan thì không được phép lái vì khi qua đây chưa kịp đổi bằng quốc tế, mà có đổi rồi thì qua đây phải đổi một lần nữa nhưng cũng chỉ dùng được có 6 tháng (nhà mình không phải diện ruling 30%, ai ở Hà Lan mà diện ruling 30% thì được đổi thoải mái, khỏi cần thi). Lúc ở VN thì nhà nghèo không có xe mà chạy, chắc mỗi năm chạy ké hoặc thuê xe quất được vài chuyến là max. Mình mất khoảng 36 les để học và thi. Chi phí mỗi les học là từ 25€ đến 50€ tùy vào người dạy và nơi dạy. Lưu ý rằng khi đăng ký học thực hành thì phải lo hỏi trước là hôm đi thi thì có tính vào các les học không nhé, có nơi thì họ sẽ tính ngày thi là 2 les. Đa số các gói dạy lái xe đã bao gồm tiền thi thực hành trong đó rồi (hình như khoảng 210€).

Học bên này thì mình thấy khác ở nhà cũng kha khá, chủ yếu là phải quan sát thật nhanh và chính xác (nhất là mấy điểm mù), chuyển làn, nhường đường (người đi bộ, người đi xe đạp, nhường ở vòng xuyến…), ra vào cao tốc (thử tưởng tượng trên cao tốc đang chạy với tốc độ cỡ 100-130km/h mà xử lý lỗi một phát thì đủ hiểu….)…vân vân và vân vân. Chính vì vậy mà khi học thực hành người học phải chịu khó tập trung rất cao độ. Trước khi bước vào học lái xe thì người ta đã dặn tuyệt đối tuân thủ luật giao thông và coi sinh mạng của người tham gia giao thông là trên hết, và đương nhiên đảm bảo mọi thứ phải an toàn tuyệt đối. An toàn nhưng phải nhanh, chính xác, gọn lẹ,  tốc độ phù hợp và đảm bảo cho luồng giao thông mình tham gia được thông suốt.

Từ quá trình học đến thi thì cũng phải mất tương đối nhiều thời gian, và việc mình được thi hay không thì phải bao gồm 3 yếu tố. Thứ nhất là đã thi đậu phần lý thuyết và đến ngày mình dự định thi thực hành thì vẫn còn giá trị (do thi lý thuyết chỉ có thời hạn trong vòng 18 tháng). Thứ hai là phải đảm bảo sức khỏe, việc đảm bảo sức khỏe này sẽ được mình tự khai và cam kết nên không cần phải đi khám sức khỏe như ở nhà, mình có thể tự điền form online và đóng tiền “tự khám sức khỏe” luôn, hình như hết vài chục ơ rô. Điều cuối cùng quan trọng nhất là người dạy lái có đồng ý cho mình thi hay không, lý do là người học không được phép đăng ký thi thực hành, chỉ có người dạy mới có quyền đăng ký thi cho người học được. Chính vì thế mới có chuyện có người học cả mớ buổi, muốn đi thi lắm rồi nhưng người dạy vẫn chưa cho thi vì họ thấy vẫn chưa đủ trình, hiểu nôm na là nho vẫn còn non và xanh lắm. Như mình thì chạy được đâu 5 buổi thì ông thầy đăng ký cho thi luôn, bắt đầu học tháng 5, đầu tháng 6 đăng ký thì đáng lẽ đầu tháng 8 thi được rồi, nhưng trúng đợt nghỉ mát của mình và của ổng nên 2 thầy trò rủ nhau nghỉ luôn 1 tháng rưỡi, đến đầu tháng 9 mới đi thi, và rớt. Đợt tới nếu thi lại mà pass thì mình sẽ viết bài chia sẻ về việc chuẩn bị và đi thi thực hành như thế nào. Hôm nào vui vui chắc cũng sẽ viết một ít về văn hóa Hà Lan, do liên quan đến vụ nghỉ mát (vacation) đề cập ở trên.

Nói chung, túm lại là ở đây người ta quý mạng sống con người lắm, đừng nói chi đến giao thông, bất cứ lĩnh vực ngành nghề gì mà đụng đến an toàn con người là biết bao nhiêu việc phải bàn bàn tính tính, xử lý tùm lum tùm la. Thử lấy con số thống kê về số người chết vì tai nạn giao thông ở đây và ở nhà rồi tự làm một phép toán nào đó ha, thí dụ năm 2016: Hà Lan là 629 người, Việt Nam là 8680 người (*), với tổng dân số tương ứng là khoảng 17 triệu và 90 triệu.

(*) Nguồn số liệu:

https://www.swov.nl/en/facts-figures/factsheet/road-deaths-netherlands
http://www.mt.gov.vn/tthc/tin-tuc/46145/tai-nan-giao-thong-nam-2016-tiep-tuc-giam-ca-ba-tieu-chi.aspx

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.